Recenzja książki
Godzina 7:00, poniedziałek. Przychodzisz do pracy. Otwierasz laptopa i zaglądasz w listę zadań. Na dzisiaj chciałeś przenalizować wyniki sprzedaży za cały kwartał. Duże zadanie, więc pora zabrać się do pracy!
Tylko najpierw sprawdzisz maile. Zawsze sprawdzasz maile. Najlepiej co godzinę, bo nigdy nie wiadomo. No to sprawdzasz.
Brzdęk! Powiadomienie od Instagrama. Zerkniesz tylko na chwilę czy ktoś coś dodał ciekawego. To zajmie tylko chwilę.
Puk! Puk! Kolega wpada do biura i prosi o szybką rozmowę dotyczącą jednej z ofert. Pomagasz.
Wracasz do biura i zerkasz na godzinę. To już 10ta?! Przecież zaraz zebranie, a potem musisz jechać do klienta. No cóż… Trzeba przenieść analizę wyników sprzedaży na wtorek.
Źle zorganizowana praca, ciągle atakujące rozpraszacze jak maile czy social media, nagłe telefony. To wszystko powoduje, że w naszej codziennej pracy, możemy nie mieć czasu na wykonywanie dłuższych i wymagających większego skupienia zadań. Z pomocą przychodzi jednak Cal Newport i jego fantastyczna książka “Praca głęboka”.
Co to znaczy “praca głęboka”?
Autor podkreśla, że w dzisiejszych czasach kluczowe jest wykonywanie działań, gdzie wymagane jest zwiększenie koncentracji przed dłuższy czas. Każdy potrafi realizować krótkie cele, odhaczać prostą i szybką pracę jak napisanie maile czy wykonanie kilku telefonów. W związku z tym autor wprowadził nowe definicje – pracy płytkiej i głębokiej.
„Praca płytka (shallow work) nie wymaga od nas większego skupienia, może być wykonana w stosunkowo krótkim czasie i jest łatwa do powtórzenia. To rutynowa i standardowa aktywność, którą wykonujemy każdego dnia. Większość pracowników jest w stanie wykonać pracę płytką.”
Nepwort wysuwa hipotezę, że coraz większa liczba tego typu obowiązków, powoduje zmniejszenie szans na realizację dłuższych, wymagających koncentracji zadań. Uważa, że jeżeli nie jesteśmy wybitnie utalentowani lub nie mamy wyjątkowych umiejętności na rynku pracy, to jedyną szansą na wyróżnienie się z tłumu, jest zanurzenie się w pracy głębokiej.
Praca głęboka (deep work): Czynności zawodowe wykonywane w stanie koncentracji, przy maksymalnym wykorzystaniu zdolności poznawczych. Czynności te tworzą nowe wartości, sprzyjają doskonaleniu umiejętności i są trudne do powtórzenia.
Pracą głęboką jest np.:
- napisanie artykułu
- stworzenie strategii marketingowej
- wypełnienie wniosku o dofinansowanie
- programowanie
To każda czynność, którą ciężko jest wykonać podczas stanu rozproszenia. Wymagająca od nas większego stanu skupienia. Jest trudno to osiągnąć i dlatego pozostała część książki, to “instrukcja” do tego, jak wejść w powyższy stan.
Procedury i rytuały
Jeżeli chcemy rozpocząć pracę głęboką, autor sugeruje stworzenie odpowiednich procedur i rytuałów. To dzięki nim, będziemy w stanie w łatwiejszy sposób wejść w odpowiedni stan koncentracji i zachować regularność tego typu działań.
Pierwszą propozycją jest dokładne ustalenie miejsca i czasu pracy. Może to być własne biurko w mieszkaniu, a czas pracy to godz. 6.00 – 7.00. od pon. do piątku. Z drugiej strony może to być także swoje własne biuro w pracy i określenie ram czasowych na np. 9.00 – 10.30. Ważne, żeby miejsce pracy było uporządkowane – żadnych rozpraszaczy na biurku.
Drugi rytuał to określenie sposobu pracy, które polegają na doprecyzowaniu zasad, jakie sobie nadasz podczas pracy głębokiej. Może to być np. określenie liczby napisanych słów, zakaz korzystania z Internetu czy liczba wykonanych stron raportu.
Ostatnia rzecz to wspomaganiu pracy, czyli określony rytuał, który pomoże w koncentracji podczas pracy – będzie dla nas wsparciem. Może to być np. krótkie ćwiczenie fizyczne przed pracą, żeby pobudzić organizm. To także zaparzenie ulubionej herbaty czy kawy.
Bardzo przydatnym sposobem jest jeszcze sam rytuał zamykania pracy głębokiej. Tzn. zakończenie pracy np. w określonej godzinie i powiedzenie głośno “koniec pracy”. Jak mówi Newport:
“Skomplikowany (i dla świata zewnętrznego być może dość dziwny) rytuał nadaje jej odpowiednią rangę i zapewnia umysłowi uporządkowane środowisko, którego potrzebuje, aby osiągnąć stan koncentracji i tworzyć rzeczy wartościowe.”
Kiedy dopracujemy procedury i stworzymy z nich odpowiedni nawyk, to już połowa sukcesu za nami. Jednak, żeby wycisnąć z siebie więcej, musimy zadbać o jeszcze kilka innych aspektów.
Wielkie zmiany i nie tylko
Książka zawiera w sobie wiele przykładów osób, które dzięki rytuałom i zmianom środowiska, były w stanie zrealizować swoje cele czy nawet marzenia. Jedną z ciekawszych opowiadań była historia Petera Shankmana. Otóż najlepiej potrafił się skoncentrować podczas lotu samolotem, kiedy był odłączony od wszystkich rozpraszaczy życia codziennego. Brak Internetu, brak social mediów i cisza wokół. Nieubłaganie zbliżał się deadline ukończenia jego książki – pozostały mu 2 tygodnie. W związku z tym wykupił lot tam i z powrotem do Tokio, aby móc się skoncentrować tylko na pracy głębokiej. Wydał na ten cel 4000 dolarów, ale jak mówił, lot był wart każdego dolara, ponieważ ukończył w tym czasie książkę.
Niektórzy autorzy również mają równie radykalne pomysły. Przykładowo J.K.Rowling wynajęła pokój w 5 gwiazdkowym hotelu, ponieważ w domu nie mogła się odpowiednio skupić, a również musiała ukończyć książkę w krótkim czasie. Newport wspomina w swojej książce, że warto wykonać równie skrajne działania, żeby zintensyfikować pracę:
“W celu wzmocnienia pracy głębokiej wprowadzamy radykalną zmianę w swoim otoczeniu, związaną ze sporym nakładem sił lub pieniędzy.”.
Są na szczęście tańsze sposoby niż kupowanie biletu do Tokio 
Dla mnie takim rozwiązaniem jest np. pójście do kawiarni, w której w jakiś magiczny sposób, potrafię znacznie zwiększyć koncentrację i mogę pracować w pracy głębokiej przez wiele godzin. Dla Was takim oderwaniem się w nowe miejsce może być wyjście do biblioteki albo zamknięcie się w innym pomieszczeniu tylko z laptopem i kawą.
Oprócz zmiany miejsca pracy należy również pamiętać o całkowitym odłączeniu się od social mediów. Mogą w tym pomóc kolejne kroki:
- Najlepiej schować telefon i odłożyć go do innego pomieszczenia.
- Jeżeli nie chcecie tego zrobić, to można wyłączyć powiadomienia na telefonie od takich aplikacji jak: Facebook, Messenger, What’s Up czy Instagram. Można to zrobić, wykorzystując takie apki jak AppBlock czy App Off Timer.
- Nie zapomnijmy również o odpowiednim przygotowaniu przeglądarki. Dobrym pomysłem jest zainstalowanie rozszerzenia, takiego jak np. Deprocrastination, które blokuje wybrane przez nas strony internetowe na określony czas.
Równie ważny, jak zmiana środowiska czy rezygnacja z social mediów, jest odpoczynek. Po zakończeniu dnia roboczego aż do następnego ranka należy przestać zajmować się sprawami zawodowymi. Umysł musi mieć czas na odpoczynek, inaczej spada koncentracja i radość z pracy. Każdy z nas potrzebuje regeneracji i człowiek nie będzie nigdy w stanie pracować 8h dzienne w fazie głębokiej koncentracji.
Pracuj dobrze, pracuj głęboko
Książka ma trochę ponad 200 stron. Przeczytacie ją w jeden dobry weekend, do czego bardzo namawiam. Otworzyła mi oczy na to, jak ważne jest przygotowanie się do cięższej i bardziej wymagającej pracy. Potwierdziła mnie w przekonaniu, jak ważne jest tworzenie rytuałów i odpowiednich nawyków, żeby móc skutecznie i co ważniejsze efektywnie pracować.
Jeżeli będziecie zainteresowani poszerzeniem tematu “pracy głębokiej”, to polecam zajrzeć na bloga Cala Nepworta na www.calnewport.com/blog/. Prowadzi również podcast, w którym dzieli się wiedzą z zakresu produktywności. Polecam!